Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden olan Hatay’da nereye baksanız, nereye adım atsanız bir tarihle karşılaşırsınız. Hatay’ın yerli ve yabancı gezginler tarafından belki de en ilgi çeken tarihi yeri Hatay Arkeoloji Müzesi yani Mozaik açısından Dünyanın en büyüğü olan Hatay Mozaik Müzesi. Ülkemiz Mozaik Müzeleri hem de Dünyanın sayılı müzeleri bakımından çok zengin. Gaziantep’te Zeugma Mozaik Müzesini ve Hatay’da Hatay Mozaik Müzesini gezdiniz. bu yazılarımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Pekiiiiiii Dünyanın tek parça “antik” en büyük mozaiğinin bulunduğu müzeyi gezdiniz mi? Nerede bu müze? der gibisiniz. Eveeet bu özelliğe sahip olan müze yine ülkemizde ve Hatay’da. Hadi müze hakkında şaşıracağınız bir bilgi daha size. Müze bir otelin altında. Gözleriniz biraz daha açıldı değil mi?  Necmi Asfuroğlu Arkeoloji Müzesi’nden bahsediyoruz. Hatay’a gelip de bu müzeyi de görmeden olmaz.

Necmi Asfuroğlu Arkeoloji Müzesi, 2009 yılında, Hatay’ın Antakya ilçesinde yapılacak bir otel inşaatının kazıları sırasında ortaya çıkan arkeolojik kalıntıların yerinde korunarak sergilenmesi amacıyla kurulmuş ve 10 yıllık yoğun bir çalışmanın sonucunda 2019 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilerek ziyarete açılmıştır. Necmi Asfuroğlu Arkeoloji Müzesi’nde Medeniyetler Şehri Hatay’ın 2300 yıllık tarihine ait arkeolojik katmanlarını ve bu katmanların kazıları sırasında ortaya çıkarılmış eserler sergilenmektedir.

Museum Hotel’in altında bulunan müzeye geldiğinizde otel ve müzenin girişi farklı. Müzeye direkt olarak girebilir ama isterseniz otelin üst katlarından da müzede ki eserlere kuş bakışı bakabilirsiniz.

Haydi müzeyi gezelim. Müze ve otelin nasıl bir arada olduğunu yani bu hikayenin nasıl başladığına kulak verelim. Antakya’lı bir işadamı olan Necmi Asfuroğlu 2009 yılında Antakya’ya bir otel inşa etmek ister. Ancak otelin yapılacağı bölge 3. derece sit alanı olduğu için inşaat başlamadan arkeolojik kazı yapılması gerekir.

Kazılar başladığında belki de kimsenin aklına gelmeyecek güzel bir sürprizle karşılaşıldı. Geçmişin güzellikleri ortaya çıkmıştı. Şimdi ne yapmak gerekiyordu. Bir yanda otel yapılmak isteniyor bir yanda ise tarihi doku gün yüzüne çıkmayı bekliyor. İşte burada hikaye, sıradan bir otel inşasından ayrılır. Önce şehir, sonra tüm ülke ve en sonunda bütün tarih dünyasını ilgilendiren bir konu olur.

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Her ikisini de yapmak için çareler arandı, maliyetler hesaplandı ve çözüm bulundu. Çözüm otelin, hiçbir tarihi dokusuna zarar verilmeden -öngörülen maliyetin neredeyse 4 katına mal olsa da yapılmasıydı.

Süreç Kültür Bakanlığının denetiminde başladı ve birçok arkeoloğun kontrolünde devam etti. Otel 66 adet demir boru kazıkların desteğiyle tarihi alandan yüksekte inşa edilmiş. Bu boru kazıklar 26 m derine indirilmiş ve herhangi bir tarihi eserin tahribine sebep olmadan inşa edilmiş. Müze zaten yer seviyesinin biraz altında olduğundan dolayı otel ve müze, yükseklik farkı ile birbirinden ayrılmış.

Dünyanın en büyük “antik” tek parça moziğinin bu müzede olduğunu biliyor musunuz? Müzede ki mozaikler çok önemli. Öyle ki “Dünyanın en büyük “antik” tek parça mozaiği” olarak kabul edilen müzenin göz bebeği mozaik 1050 m2 büyüklüğünde olup mozaik müzede en dikkat çekici mozaiktir. Eşsiz geometrik desenleriyle geçmişi bizlerle buluşturan taban mozaiği zamanında  buluşma mekanına aitti.

Hemen bir beyin fırtınası yapalım. Normal standartlarda 4+1 ev 160-180 m2 olduğunu düşünelim. Bu kadar büyük bir mozaik olsa olsa Roma döneminde kamusal alan olarak kullanılmıştır. Böyle olduğu tahmin edilmektedir. Doğal olarak bu eserde günümüze kadar karşılaştığı depremler, yangınlar, mevsimsel değişiklikler nedeniyle çökmeler ve yükselmeler olmuştur. Ama yine de hepsine direnmiş ve ayakta dimdik durmaktadır.  

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Müzenin G2 Roma Evi Ziyafet Salonuna gidelim. Bir başka önemli mozaiğini görelim.

G2 mozaiği ya da Pegasus Mozaiği 162 farklı renk tonu olan doğal taştan oluşmasıyla insanı büyülüyor. Toplam dört panelden oluşan mozaikte mitolojik kanatlı at Pegasus ve onu bir törene hazırlayan üç peri (nymphe) ana figürlerdir. MS 2. yy tarihli ve Roma Dönemi villasına ait taban mozaikte üç panelde ise ilham perileri (muse’ler) ve onlardan biri olan Kalliope ile yazar Hesiodos’un karşılaşmasına yer verilmiştir. İşin ilginç yanı ise bu mozaik bazı arkeologlara göre en büyük mozaikten bile daha değerli  kabul edilmektedir.  

Sebebi ise; Roma villasının yemek odasının taban mozaiği olduğunu söylenen bu mozaiklerin bir kısmında antik dönemde sanatla uğraşan kişilere ilham veren 8 ilham perisi ve ayrıca dünya üzerinde başka hiçbir yerde tasvir edilmeyen 9. ilham perisi  ile  Hesiodos’un karşılaşmasının tasvir edilmesidir. Ayrıca bu tasvirin üzerindeki yazıda ise mozaiği yapan kişinin imzası vardır ve böylece yeni bir mozaik ustasının adının öğrenilmesine imkan sağlamasıdır. Üzerinde “epheros tarafından yapıldı” yazdığı iddia ediliyor.

Müzede otelin yapımı sırasında yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkan Roma Hamamı, dönemini yansıtan ve her devre şahitlik yapmış önemli bir eserdir.

Müzeyi diğer mozaik müzelerinden ayıran en önemli fark ise; diğer müzelerde ki mozaikler veya buluntular farklı yerlerde bulunmuş ve müzeye taşınmış eşyalardır. Ancak bu müzede gördüğümüz mozaiklerin ve kalıntıların hiçbirinin yeri değiştirilmemiş, kendi döneminde nasılsa aynı şekilde yerlerinde korunmaktadır.

Videolar, dokunmatik ekranlar ve üç boyutlu projeksiyonlar eşliğinde zaman tünelinde bir yolculuğa çıkmak ve geçmişle buluşmak harika bir olay.

Müzede gezerken burada 1700 yıl önce yaşayanları düşünmek ve hissetmek heyecan verici. Bu heyecanı isterseniz otelde çayınızı yudumlayarak, aşağıda 2300 yıllık geçmişi hatta bizzat yaşandığı yerleri seyredebilirsiniz. Bu düşünce için  bile bu müzeye gelmeye değmez mi?

Ziyaret saatleri:  Yaz Dönemi: 1 Nisan – 1 Ekim saat: 10.00-17.00/ Kış Dönemi 1 Ekim – 1 Nisan saat 10.00-16.00. Hafta sonları kapalıdır. Müze Ücretlidir.  Müze kart geçerlidir.

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.