Akdeniz kıyısında İskenderun ve Dörtyol ilçeleri arasında yer alan Payas ilçesinde, yerleşim neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. Anadolu’yu Suriye ve Ortadoğu’ya bağlayan güzergâh üzerinde olması sebebiyle tarihin her döneminde Payas bölgesi stratejik öneme sahip bir yerleşim bölgesi olmuş. Eski çağlardaki adı Baias, sonra Bayyas, Bayas ve son olarak da Payas adını almıştır. Payas’ta gezilecek yerler arasında ilk sırayı Payas Kalesi almaktadır.
Payas Kalesi
Külliyeye çok yakın olan Payas Kalesi kervansarayın simetrik olarak dengeleyici unsuru gibi durmaktadır. Mimar Sinan’ın, külliyenin planını kaleyi de hesaba katarak tasarladığı ve kaleyi külliyenin bir parçası gibi değerlendirdiği anlaşılmaktadır.
Payas Kalesi Haçlı seferleri sırasında Cenevizliler tarafından inşa ettirilmiştir. Kudüs’e giden hacıların güvenliğini sağlamakla görevli Tapınak Şövalyeleri’nin kontrolü altında hizmet vermiştir.
Kalede, ortasında avlu, avlunun çevresinde alt katlarda depo ve koğuşlar, üst katlarda ise merdivenle çıkılan kule ve burçlar yer alır.
Payas Kalesinin etrafı hendekle çevrilidir.
Sekiz kuleli Payas Kalesi yapıldığı dönemde, ticaret kervanlarını ve Payas Limanını koruyan bir karakol olarak hizmet vermiştir. Vatan şairi Namık Kemal Kıbrıs’a sürgüne gönderilmeden önce bir süreliğine Payas Kalesi’nde tutulmuştur.
Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.
Payas kalesinden çıkıp yaklaşık 700 m yürüyoruz ve karşımızda Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
Külliye Sokullu Mehmet Paşa tarafından 1574 yılında Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Günümüzde hala dimdik ayakta duran külliye tarihi İpek yolu üzerinde bulunuyor. Yapıldığı dönemde gerçekleşen ticari kervan ve hac yolcularının hem dinlenmesini hem de güvenliklerini sağlamak amacıyla yapılmıştır.
Külliye yaklaşık 15 dönüm arazi üzerine inşa edilmiş olup içindeki külliye, kervansaray, hamam, medrese, camii ve 45 dükkanı olan bedestenden oluşuyor.
Külliyenin en önemli yapısı olan kervansarayın geniş avlusunun etrafını, kervanların ve yolcuların konakladığı kubbeli odacıklar çeviriyor. (Maalesef külliye içerisinde yer alan II.Selim Caminin minaresi depremde yıkıldı)
Sokullu Mehmet Paşa Menzil Külliyesi’nin ana eksenini oluşturan Arasta yani çarşı, 115 m. uzunluğunda olup kuzey ve güneyinden iki girişi ve tam ortasından ise bir girişi bulunmaktadır. Arasta da bulunan dükkanlar kiraya verilerek hizmete sunulmuştur.
Külliye, avlusundaki 13 asırlık zeytin ağacıyla da ilgi çekmektedir. Külliye yapılrken buradaki 15 dönümlük zeytin bahçesindeki ağaçlar kestirilmiş, en yaşlı zeytin ağacı II. Selim Camii’nin avlusunun ortasında kaldığından, İslamiyet’te kutsallığın, bereketin, uğurun, erdemin ve barışın simgesi olduğundan bırakılmıştır.
Dönemin Padişahı II. Selim’in buyruğu ile kestirilmemiş olduğundan bu nedenle “Hünkâr Zeytini” olarak anılmıştır. Ünlü seyyah Evliya Çelebi bu zeytin ağacının altında oturduğunu seyahatnamesinde yazmıştır.
Cin Kulesi
Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi ile deniz kıyısı arasında hakim bir tepe üzerinde limanı korumak için 1577 yılında inşa edilmiştir.
Kulenin Cenevizliler ya da Haçlılar tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Kale planlı, tamamen kesme taştan yapılan bu eser gözetleme kulesi olarak yapılmıştır.
Eskiden “İskele Kalesi” adıyla anılan bu yapı 360 derecelik görüş alanına sahip iki katlı bir karakol kulesidir.
Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.
Damlataş Mağarası
Payas’ta gideceğimiz son yer ilçeye 15 km. uzaklıkta olan Damlataş Mağarası. İlçenin Sincan Mahallesinde Yakacık çayı havzasında, deniz seviyesinden 542 m yükseklikte yer alan mağara 2004-2005 yıllarında keşfedilmiş. Sincan mahallesine doğru yola çıkıyoruz.
Yol bir müddet sonra stabilize olup oldukça bozulmaya başlıyor. Yine de gidebildiğimiz yere kadar gitmeyi deniyoruz. Ancak yol gittikçe daha da bozuluyor. Yine en kolay yolu seçip orada yaşayan kişilere soruyoruz. Yolun devamı nasıl diye. Bundan sonrasını ancak arazi arabası ile çıkabilirsiniz diyorlar.
Biz buradan geri dönüyoruz ama gidecekler için küçük bir bilgi; mağaranın giriş kapısına ana yolun bitiminden itibaren 190 merdiven basamağı tırmanılarak ulaşılıyormuş ama bu merdivenlerde düzgün değilmiş.
Yorum Bulunamadı