Agra gezimizi tamamladık. Agra’da Tac Mahal’i, Agra Kale (Kızıl Kale)’sini gezdikten sonra Jaipur’a doğru yola çıktık. Agra’da gezilecek yerler yazımız burada. Yaklaşık 4.5 saatlik yolumuz var. Yolumuz üzerinde Fatehpur Sikri şehrini ve Bauli’yi gezeceğiz.  

Agra’ya 40 km uzaklıkta olan Fatehpur Sikri Delhi’den önce Babür İmparatorluğu’nun başkenti olmuş. Dünyanın en iyi korunmuş hayalet şehri sayılan Fatehpur Sikri, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Fatehpur Sikri’ye gelirken otobüsümüz  otoparkta bıraktı ve bizler tıpkı Tac Mahal’de olduğu gibi küçük araçlarla şehre kısa bir mesafe gidiyoruz.

Babür İmparatoru Ekber Şah tarafından 1569 yılında  yapımına başlanan şehir büyük Sufi azizi Şeyh Salim Chisti’nin onuruna inşa edilmiş. Fatehpur Sikri şehri iki bölümden oluşuyor. Saray bölümü ve Cami bölümü. Saray bölümüne giriş ücretli. Buradaki Diwan-E-Khas salonunun oymalı bir merkezi sütunu var. Hindu ve Babür mimari tarzlarının bir karışımını sergileyen Jodha Bais Sarayı ve Panch Mahal görülüyor. Cami bölümüne giriş ücretsiz. Buland Darwaza kapısından Jama Mescidi camisinin bulunduğu alana giriliyor, Salim Chishti’nin mermer mezarı ve din adamlarının mezarları görülüyor. Cami turistlerin gezdiği alanın biraz dışında kalmış durumda. Biz şehrin Saray bölümünü gezdik. Nedendir bilmiyoruz. Rehberimiz Cami bölümüne grubumuzu götürmedi. Bazı yerlere gidememek turların en büyük dezavantajı maalesef.

Neyse Saray bölümüne giriyoruz. İmparatorluğa 14 yıl başkentlik yapmış sonra bilinmeyen sebeple terk edilen sarayın çevresi 6 km uzunluğunda surlarla çevrilidir.

Şehrin yapımına 1569 yılında başlanmış ve yapımı tam 12 yıl sürmüş. Şehre girdiğimizde Kraliyet sarayına giderken önce Diwan-ı Am ya da Halkın İzleyici Salonundan geçiyoruz. Bu salon aynı zamanda kutlamalar ve toplu ibadetler için de kullanılıyordu. Batıda İmparatorun tahtının bulunduğu bir köşk var.

İmparatorluk büyürken Ekber Şah bir erkek çocuğa sahip olamamanın ve tahtı bırakacak varisi olmamasının üzüntüsü içindeymiş. Bu üzüntü içinde Sikri denen yerde Selim Chisti adındaki ermişi ziyarete gelmiş ve ermişten 3 erkek çocuğu olacağı müjdesini almış. Ertesi yıl ilk erkek çocuğu Cihangir ve hemen arkasından ikincisi dünyaya gelmiş.

Rivayete göre; Ekber Şah bu sevinçli haberden sonrası burada bir şehir yapıp başkenti buraya taşımaya karar vermiş.

https://www.youtube.com/shorts/WuoVjOQKNG4?feature=share

Eşleri değişik dinlere mensup olduğu için de şehirdeki yapıların motifleri de karma şekilde yapılmış. Ancak burada sadece 16 yıl oturup Fatehpur Sikri’nin su kaynakları tükenip, susuzluktan dolayı kentte yaşam çok sıkıntılı hale gelince tekrar Agra’ya dönmüş ve şehir zamanla tam bir hayalet şehir halini almış.  

Halkın izleyici salonundan geçiyoruz. Sağda Diwan-ı Khas veya Özel Seyirci Salonu olarak bilinen dışarıdan iki katlı gibi görünen bir bina var.

İçeri girildiğinde yalnızca tek bir oda bulunur.

Odaya baktığımızda böyle muhteşem bir oymacılık gerçekten göz kamaştırıcı ve şaşırtıcı.

Lotus Throne denilen bu yerde lotus çiçeklerinin kökleri sanki tek bir köke oyulmuş gibi muhteşem sanat eseri. Bütün oda bu oymalar ile kaplı.

https://www.youtube.com/shorts/SEsuuXNZ7oU?feature=share

Diwan-ı Khas’ın solunda geniş açıklıklarla birbirine bağlanan üç dikdörtgen salon, Fatehpur Sikri Hazinesini oluşturur.

Bu yapı, İmparator Ekber’in hükümdarlığı döneminde altın ve gümüş paraların saklandığı bir hazine evi olarak hizmet vermiş. Burada çok popüler bir efsane var.  Salonun kralın haremleriyle saklambaç oynamak için kullanıldığı yönünde ve Burası her biri muhafızlar tarafından yönetilen dar bir koridorla korunan üç odadan oluşur.

Astrolog Koltuğu hazine binasının hemen yanında yükselen küçük, zarif bir köşk, Astrolog koltuğu olarak biliniyor. Ekber Şah siyasi meselelerini Hintli bir yogiye danışırmış.  Bu koltuğun o olduğuna inanılıyor ama efsane diyenler de çoğunlukla. Hazine binasının yakınında bu köşkün bulunması, imparatorun ara sıra oturup bakır, gümüş ve altın paraların hak eden kişilere dağıtılmasını görebileceği bir yer olabileceği görüşünü de gündeme getiriyor. düşündürmektedir. Köşk 4 sütun üzerinde ve üst kısımları desenlerle süslenmiş kare tabana sahiptir.

Jodha Bai Sarayı şehrin en büyük ve en önemli binasıdır ve adını Ekber Şah’ın Rajput karısı Jodha Bai’den alır.

Bu geniş saray, yüksek duvarlar ve doğudaki 9 metrelik güvenlikli bir kapıyla mahremiyet ve güvenlik sağlıyordu. Mimari, Hindu sütunları ve Müslüman kubbeleri ile stillerin bir karışımıdır. Bu sarayı gezerken Ekber Şah’ın eşlerinden söz edelim.

https://www.youtube.com/shorts/yjbmcUMiXjw?feature=share

İmparator Ekber’in birisi Türk, birisi Hıristiyan ve diğeri Hindu olmak üzere 3 eşi varmış. Bu eşlerinden Müslüman olan Begüm Sultan’ı ve Şaha erkek çocukları veren üçüncü eşi Rajput prensesi Mariam-uz-Zamani’yi çok severmiş. Her üç eşi için yapılan binalar birbirinden farklı boyutlarda ancak her konuda olduğu gibi burada da oldukça adaletli davranmış. Begüm Sultan’nın odası diğerlerine göre nispeten daha küçükmüş ama odanın içi ve duvarlarını altın ve pırlantayla doldurarak değeri çok fazla yükseltmiş.

Hıristiyan eşinin odası biraz daha büyük olmakla birlikte bu odada kullanılan değerli taşların sayısı biraz daha azmış. Hindu eş için yaptırdığı bölüm oldukça büyük. Hindu eşin binası küçük bir saray gibi. Çünkü Hindu eş Ekber Şah’a erkek çocuk veren eş olduğu için biraz daha özellikli. Hindu eş kendine ait mutfağı bile olan bir saraycık da yaşamış.

Anup Talao, İmparator Ekber’in özel dairesinin önünde inşa edilmiş muhteşem, türünün tek örneği bir su deposudur.

Kırmızı kum taşı yapının dört tarafı mini geçitlerle birbirine bağlanmıştır. Eski günlerde, içine düzenli tatlı su akışı sağlamak için ana su sistemine özel olarak bağlanıyormuş.

Eski metin ve kayıtlara göre tankın, güneş ışınları çarptığında parıldayan çok sayıda gümüş ve altın parayla dolu olduğu iddia ediliyor. Bu paraların çoğu daha sonra Jehangir tarafından hayır amacıyla dağıtılmış.

https://www.youtube.com/shorts/-K75zKgeeDU?feature=share

Fatehpur Sikri için nereden bakarsanız bakın en az 3 saat gerekli. O kadar büyük bir yer ki gezmekten yoruluyorsunuz.

Fatehpur Sikri’ye nasıl gelinir. En kolay taksi ile gelebilirsiniz.  Taksi 1.200 rupi ister (fiyatlar her an değişebilir). Bu ücret taksi ücretidir. İster bir kişi olun isterseniz daha fazla kişi olun bu ücreti ödersiniz.

Ziyaret saatleri: Gün doğumundan gün batımına kadar açık Giriş ücretli: Yabancılar, Hindistan Vatandaşları, SAARC (Bangladeş, Nepal, Butan, Sri Lanka, Pakistan, Maldivler ve Afganistan) ve BIMSTEC Ülkeleri (Bangladeş, Nepal, Butan, Sri Lanka, Tayland ve Myanmar) ziyaretçileri için değişmekte.

Fatehpur Sikri’den ayrılıyoruz. Cami bölümüne gidemeden tekrar küçük araçlara biniyor ve Chand Baori su kuyusunu görmek üzere yola çıkıyoruz.

Chand Baori (Su kuyusu)

Jaipur’a doğru yola devam ediyoruz. Fatehpur Sikri’den yaklaşık 2 saat sonra ki durağımız Chand Baori su kuyusu.

Hemen yine mi bir su kuyusu demeyin. Biletlerimizi aldık su kuyusunun planını inceledik ve içeri giriyoruz.

Su kuyusu deyip geçmeyin, içeri girdiğimizde hem şaşırdık hem de hayranlığımızı gizleyemedik.

Muhteşem bir yapı karşımızdaydı. Hindistan su kuyuları ile ünlü ama sanırız ki bu ilk sırayı alır.

https://www.youtube.com/shorts/fTCFrtzHF2w?feature=share

Adını Nikumbh hanedanının yerel hükümdarı Raja Chanda’dan alan Chand Baori yere yaklaşık 30 m derinliğindedir.

Chand Baori Hindistan’ın en derin ve en büyük basamaklı su kuyularından birisidir ve yapımı 8-9. yy olarak bilinmektedir.

Chand Baori 13 kat derinliğinde ve 3500 basamaklı olup baş aşağı piramit tarzında inşa edilmiş, böylece olabildiğince fazla su biriktirmesi amaçlamıştır.

Baori’nin bitişiğinde, 7-8.yy’da inşa edilen, ancak Mahmud Gazni tarafından yıkılıp hasar gören Harshat Mata Tapınağı bulunmaktadır. Ancak heykellerinin çoğu artık dağınık durumda. 

Dünyanın en büyük basamaklı ve aynı zamanda en güzellerinden birisi kabul edilen Baori’nin bu çağda bile bulunması zor olan geometrik deseni hayranlık uyandırıcıdır.

Chand Baori su kuyusuna giriş ücretli. Ziyaret saatleri gün doğumundan gün batımına kadar.

Otobüsümüze biniyoruz. Jaipur’a yola devam. Jaipur’da görüşmek üzere.