Doğu Anadolu gezimizde son durağımız kayısı diyarı Malatya.

Şehri gezmeye Battalgazi ilçesinden başlıyoruz. Battalgazi İlçesine Eski Malatya denilmektedir.

İlçe girişinde bizleri Büyük Türk Kahramanı Battal Gazi’nin heykeli karşılıyor. Heykel Battalgazi ilçesinde düzenlenen “Melita’dan Battalgazi’ye Tarih-Arkeoloji-Kültür-Sanat Günleri, 5. Uluslararası Kervansaray Buluşması” adlı etkinlik kapsamında dikilmiş. At üzerinde ki Battal Gazi’nin sağ elinde kılıç bulunuyor.

Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı

Battalgazi İlçesi Alacakapı Mahallesi’nde, 1637 tarihinde IV. Murat’ın silahtarı Bosnalı Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Dikdörtgen bir alan üzerine, açık avlu ve kapalı hol olarak inşa edilmiştir. Kemerli olan giriş kapısının her iki yanında bir oda görülür.

Doğu’ya giden yollar üzerinde bulunan kervansaray, şehrin ticari yoğunluğunu göstermesi açısından önem taşır.

Ticari olduğu kadar askeri fonksiyonu da bulunan han oldukça sağlam bir temel üzerine kurulmuştur.

Kervansarayda resim, müzik, ebru ve tezhip kursu, ahşap oymacılık, cam işçiliği, takı ve tasarım, seramik, geleneksel el sanatları gibi kurslar verilmektedir.

Kervansarayda  sosyal, kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yapılmaktadır. Biz de tesadüfen “Dünden Bugüne Sokak Esnafları Ahşap karikatür Sergisi” ne rastladık.  

Kervansaray haftanın her günü 09.00-17.00 arası ziyarete açıktır.

Yazılarımızı okurken Videolarımız You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Ulu Cami

İşte yine bir Ulu Cami’deyiz. Daha önce sizlerle Afyonkarahisar, Bursa ve Elazığ’da bulunan Ulu Cami’lerin kendilerine has özelliklerinden bahsetmiştik. Malatya’da ki Ulu Cami Battalgazi Ulu Cami olarak da bilinir.

Selçuklu Hükümdarı Alaaddin Keykubat zamanında 1224 yılında inşa edilmiştir. Dört eyvanlı plan ile Selçuklu camilerinin Anadolu’daki ilk ve tek örneğidir.

Firuze ve patlıcan moru çini mozaiklerden geometrik yıldız ve geçmeler, zikzak biçiminde çini mozaiklerle kaplı sütunlar caminin göz alıcı süslemeleridir.

Kubbe iç yüzeyi tuğla kaplamalı muhteşem çini süslemeye sahiptir.

Arslantepe Höyüğü

Arslantepe Höyüğü (veya Melid), Malatya’ya 7 km uzaklıkta Karakaya Barajı’nın batısında, Orduzu köyü yakınında yer alan arkeolojik yerleşimdir ve Türkiye’deki en büyük  höyüklerden biridir. Arslantepe’nin en önemli özelliği Anadolu’da kurulmuş ilk şehir devleti olmasıdır. 

Fotoğraf: https://www.turizmgunlugu.com

Höyük 30 m yükseklikte olup MÖ 5 bin yıllarından MS 11 yy’a kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış. Höyük MS 5. ve 6 yy’da Roma köyü, sonra Bizans nekropolü olarak kullanılmıştır.

26 Temmuz 2021 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.

Tarihi höyükte, Dünyanın ilk yağmur drenaj hattı gibi şehir alt yapıları bulunmaktadır. Bünyesinde Dünya’nın en eski Kerpiçten yapılmış sarayını bulunduruyor olması Arslantepe’nin en ayırt edici özelliklerinden biridir. Sarayın koridoru perdelerle kapatılmış. Bu şekilde duvar resimlerinin korunması amaçlanmış.

Bölgedeki kazılar Louis Delaporte başkanlığında Fransız ekip tarafından 1932 yılında başlamış.

Esas düzenli kazılara 1961 yılında Roma La Sapienza Üniversitesi’nden bir grup tarafından başlanmış. Kazılar günümüzde devam etmektedir.

Höyükte yer yer cam platformlar üzerinden yürüyerek kazı çalışmalarını görmek mümkün. Kazılarda bulunan aslan ve kral heykelleri Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmektedir.

Kanlı Kümbet

Battalgazi ilçesi şehir surlarının dışında, Meydanbaşı mahallesinde eski mezarlığın içerisindedir. Cellat-hane olarak tanınan kümbet aslında bir anıt mezardır. Kümbetin herhangi bir kitabesi yok. Ancak yapı stilinden Beylikler dönemi ve Osmanlı eseri olduğu kabul edilmektedir.

Türbe; asıl mezar hücresi ve gövde kısmı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Asıl mezar kısmına yapının kuzeyinde bulunan kapı aralığından girilir. Ancak içi ve etrafı tonoz seviyesine kadar toprakla doludur. Mezar kısmı taş, kubbesi ve kubbe geçişi tuğladan örülüdür.

Metin Sözen Sanat Sokağı

Battalgazi ilçesindeki Sanat Sokağı’na, “Prof.Dr.Metin Sözen Sokağı” ismi verilmiş.

Araç trafiğine kapalı sokakta, İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik bölümü öğrencilerinin yaptığı eserler, beyaza boyanan 84 adet binanın cephesini süslüyor.

Sokakta halk normal yaşamına devam ediyor.

Sanat Sokağının yapılış amaçları arasında çevreye uyumlu tasarımlarla çevre kalitesinin yükselmesi,  ilçenin tarihi ve kültürel dokusunu koruyarak gelecek kuşaklara kültürel miras bırakmak var.

Yazılarımızı okurken Videolarımız You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Battalgazi ilçesinden Darende’ye gidiyoruz. Tohma Kanyonu ve Somuncu Baba Külliyesini göreceğiz.

Tohma Kanyonu

Malatya’da harika doğası, muhteşem manzaraları, rengarenk görüntüleri ile saklı kalmış bir cennete gidiyoruz. Bu cennetin adı Tohma Kanyonu. Malatya’nın Darende ilçesinde bulunan kanyonda çok zengin bitki örtüsünü görmek mümkün. Selvi, çınar, söğüt, incir ağaçları arasında bol oksijenli, huzur dolu nefes alabilirsiniz. Şehrin kalabalık gürültüsü ve keşmekeşinden kaçmak isteyenler için bulunmaz fırsat. Tıpkı Muğla’da ki Saklıkent Kanyonu gibi. Saklıkent Kanyonunu görmediyseniz lütfen yazımızı okuyunuz.

Tohma Kanyonuna geldiniz. Girişte herhangi bir giriş ücreti yok. Ziyaret için saat kısıtlaması yok. Kanyona girişte ilk bilgileri okuyoruz. Kanyon 1213 m uzunluğunda, ahşap ve taştan oluşan yürüme platformları aracılığıyla hem kanyonu gezebilir, hem seyir teraslarında güzellikleri seyredebilir ve tabi olmazsa olmaz fotoğraf çekimi yapabilirsiniz. Dikkat edeceğimiz ise uyarılara kulak vermemiz. İlk uyarı: “kanyona girmek tehlikeli ve yasaktır”. İkinci uyarı: “Balık tutmak yasaktır”.

Tohma Çayı’nın her iki tarafında bulunan dik kayalıklar, sarp bir vadiyi ve Tohma Kanyonu’nu oluşturuyor.

Tohma Kanyon’unda neler yapabilirsiniz?. 

Yürüyüş yapabilirsiniz. Kanyon çevresi güvenlikli bir yürüyüş yoluna sahip. 

Kudret havuzuna girebilirsiniz. Kudret havuzu yılın 4 mevsimi aynı sıcaklıkta. Sıcaklık sabit 22 derece. Suyun kükürtlü yapısı nedeniyle cilt hastalıklarına ve romatizmal hastalıklara iyi geliyor. Ancak Kudret Havuzu için unutmamanız gereken bir nokta var. Havuza kadın erkek karma giremiyor. Havuz haftanın sadece 1 günü kadınlara, diğer günler erkeklere açık. 

Rafting yapabilirsiniz. Adrenalin sevenler için bulunmaz fırsat.  Tohma Kanyonu’nun girişinde, rafting düzenleyen bir acenta var. Rafting parkuru 4 km ve yaklaşık 45 dakika. Tur için minimum 4 kişi gerekli. Botta su geçirmeyen ekipmanlar ile fotoğraf ve video da çekilebiliyor. Sonrası için çok güzel anılar sağlanabilir.

Kamp ve piknik yapabilirsiniz. Kamp için kanyonda su, tuvalet, duş gibi imkanları var. Ücretsiz olarak kullanılabilen mangal alanlarında, hem piknik yapabilir hem de semaverde çayınızı demleyebilirsiniz. Çayınızı yudumlarken iki dağın arasından akan gürül gürül suyun çıkardığı ses eşliğinde adeta bir terapi gibi bir gün geçirebilirsiniz.

Peki ben ne kamp için ne de piknik için hazırlıklı gelmedim dediniz. O zaman sizi alabalık, pide ve kebap çeşitlerini yiyebileceğiniz uygun fiyatlı restoranlara ya da aile çay bahçelerine alalım.

Tohma Kanyonu’nun yanında ki Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesine gidiyoruz.

Yolumuzda Balıklı Kuyular var. Küçük havuzlarda olan balıklar sadece süs amaçlıdır.  

Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi

Somuncu Baba Türbesi’nin yapım tarihine ait bilgi bulunmamakla birlikte caminin minaresi 1686 tarihlidir ve Şeyh Hamid-i Veli soyundan Abidin Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Somuncu Baba Türbesi’nin yapım tarihine ait bilgi bulunmamakla birlikte caminin minaresi 1686 tarihlidir ve Şeyh Hamid-i Veli soyundan Abidin Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Caminin ortasında türbe bulunmakta ve onun içerisinde de Cumhuriyet devri ahşap işçiliği ile yapılmış bir sanduka yer almaktadır. Caminin bodrum katında, Somuncu Baba Müzesi bulunmaktadır.

Somuncu Baba Kimdir? Somuncu Baba, Şeyh Hamidüddin Aksarayi adıyla bilinir. Asıl adının Abdullah olduğu anlaşılan Şeyh Hamidüddin kaynakların pek çoğunda Kayserili diye gösterilir.

Somuncu Baba denmesinin sebebi; eşeğiyle ormandan odun getirdiği odunlarla ekmek pişirdiği ve ekmekleri sırtına yüklenerek sokak sokak dolaşıp “somunlar, müminler!” diyerek halka dağıttığı rivayet edilir. Somuncu Baba’nın Bursa Ulu Cami yapımı sırasında Emir Sultan ile aralarında geçen söyleşi ve hikayesi Ulu Cami (Bursa)’nin Bilinmeyenleri yazımızda.

Somuncu Baba Çilehanesi Somuncu Baba’nın Hac yolculuğundan sonra son durağı Malatya’nın Darende ilçesi olmuş. Tohma Kanyonu içerisinde kurduğu çilehane ile hem kendini Allah ile baş başa hissedeceği bir mekan inşa etmiş hem de dergahta bulunan dervişlerin kullanabileceği bir eğitim merkezi oluşturmuş.

Taştan oyma bir kaya odacığın önüne kerpiçten inşa edilen yapı içerisinde buraya hizmet etmiş ve ismi belli olmayan bir dervişin de kabri bulunmaktadır.

Somuncu Baba Külliyesi’nden ve Tohma Kanyo’nundan tarihi öneme sahip bir köprüye gidiyoruz. Kömürhan Köprüsü

Kömürhan Köprüsü

Kömürhan Köprüsü veya diğer bilinen adıyla İsmet Paşa Köprüsü, Elazığ-Malatya karayolunun 51. km’de, Fırat Nehri üzerinde bulunmaktadır. 

Ankara’ya dönmeden sıra geldi alışverişe. Arkadaşlarımıza Malatya’dan alınacak en güzel hediye kayısıdır diyerek kayısı pazarına gittik. Nesli önce baktı, sonra tattı ve karar verip aldı.

Otobüste Ankara’dan başlayan yolculuğumuzda gördüklerimizi düşünerek sloganımız tekrarlıyoruz. ” Bunu da geçmişimizi derinliklerine gönderdik” veeee yeni bir gezinin planını oluşturmaya başladık bile…….

Yazılarımızı okurken Videolarımız You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.