BİTOLA (MANASTIR)’DA GEZİLECEK YERLER- KONSOLOSLAR ŞEHRİ

Makedonya’nın Üsküp’ten sonraki ikinci büyük şehri. Şehrin Türkçe adı Manastır olarak geçmekte. Başlıkta yazdığımız “Konsoloslar Şehri” denmesinin sebebi ise Bitola’nın yüzyılı aşkın süredir diplomasinin merkezi durumunda olması ve bizimde arasında bulunduğumuz 13 ülkenin dış temsilciliklerinin burada bulunmasıdır. Bitola, MÖ 4. yy’ın ortalarına kadar uzanan geçmişi ile antik dünya tarafından Makedon II. Phillip (Büyük İskender’in babası) tarafından kurulan bir şehir olan Heraclea Lyncestis olarak biliniyordu. Bunun için Bitola, Makedonya Cumhuriyeti’nin en eski şehridir.

Bitola’da çok fazla vaktimiz yok. Bitola gezimizi tamamlayıp konaklamadan XXX ‘a geçeceğiz. Hemen rehberimizden bilgileri aldık ve verdiği serbest zamanı değerlendirmek için rotamızı çizdik. Hiç vakit geçirmeden ilk önce Ata’mızın askeri liseyi okuduğu Manastır Askeri İdadisi’ni gezmeye gittik.

Manastır Askeri İdadisi

Şehrin hemen merkezinde olan Manastır Askeri İdadisi (lisesi) özellikle Türkler tarafından ziyaret edilmektedir.

Atatürk’ün 17 yaşına kadar üç yıl okuduğu okulun kapısında bir an durup düşünüyoruz. Ulu Önderimiz’in girdiği bu kapıdan biz de gireceğiz, o günler canlanıyor aklımızda.

Müzeyi gezerken Ulu Önder Ata’mızın askeri yıllara adım attığı koridor ve merdivenlerde dolaşmak öyle güzel bir mutluluk ki anlatmaya kelimeler yetmez. Duygu dolu ve mutlulukla gezdik.

Ata’mızın lise hayatını geçirdiği, ilk defa ailesinin yanından Selanik’ten ayrılarak Manastıra yerleştiği ve burada 3 sene askeri eğitim aldığı bir yer burası. Mustafa Kemal’in 1899 yılında 7348 öğrenci numarasıyla 18 yaşında mezun olduğu Manastır Askeri İdadisi’ni gururla geziyoruz.

Günümüzde Bitola Müzesi olarak hizmet veren binada 1896-1898 yılları arasında eğitim gören Mustafa Kemal Atatürk için binanın ikinci katında ayrılmış anı odası vardır.

Binanın Atatürk için ayrılmış ikinci katında Atatürk’ün eşyaları, devrimleri, veciz sözlerini içeren bilgiler sergileniyor. Müzede Atatürk’ün öğrenciyken üniforması ile tasvir edilmiş balmumu heykeli, Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılmış.

Yılmaz Büyükerşen tarafından yapılan balmumu heykeli

Hayatı, katıldığı savaşlarla ilgili bilgiler ve fotoğraflar bulunuyor. Okulda öğrenim görürken derslerde aldığı notları,ailesi ile ilgili fotoğraflar yer alıyor.

Atatürk’ü tanıtıcı film ve belgesellerin Türkçe, İngilizce ve Makedonca izlenebildiği sistemin de bulunduğu odada, ışıklı panolarla büyük taarruz, Sakarya meydan muharebesi, Çanakkale savaşı anlatılıyor. Genelkurmay Başkanlığı tarafından hazırlanmış ”Güneşin Adı: Mustafa Kemal” isimli kısa filmi de izleyebilirsiniz.

Müzede Ata’mız için açılan anı defterine duygularınızı yazmayı unutmayın. Ata’mızı, Cumhuriyetimizi ve özgürlüğümüzü bize kazandırdığı için saygıyla, minnetle ve özlemle anıyoruz.

Müzenin bir kısmı da Manastır yöresinde arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin sergilenmesi için ayrılmış. Ayrıca Makedon halkının kıyafetleri de burada gösterilmektedir.

Daha fazla kalmak istediğimiz buradan gözlerimiz dolu ama çok gururlu bir şekilde ayrıldık ve şehrin en ünlü caddesine gidiyoruz.

Shirok Sokak (Şirok Sokak)

Magnolia Meydanından Şehir Parkına kadar uzanan Bitola’nın en ünlü yaya caddesi. Bitola’nın ana caddesi ola Sirok Sokak için Bitola’daki insanlar “Bitola’daysanız ve Ana Cadde’den geçmediyseniz, o zaman hiçbir şey görmemişsinizdir” derler. Çok sayıda mağaza, restoran, müze, galeri, kafe ve barın bulunduğu cadde insanların buluşma noktasıdır.

Magnolia Square (Manolya Meydanı)

Magnolia Meydanı kamusal bir alan olup halkın gezdiği, dinlendiği ve Saat Kulesi, Herakleia’nın Kurucusu II. Philip’in Heykeli, Vergina Güneşi gibi yapıtların bulunduğu bir alandır

Saat Kulesi

Kulenin ne zaman yapıldığı bilinmiyor. Bazı kaynaklar 16. yy’a ait olduğunu, bazıları ise 1830 yılında St. Dimitrija Kilisesi ile aynı zamanda inşa edildiğini yazıyor. Kule dikdörtgen bir kaideye sahip ve yaklaşık 30 m yüksekliğinde. Tepeye yakın, demir çitli dikdörtgen bir teras var. Her altı saatte bir “Bitola Babam Bitola“, “Biljana Platno” gibi parçalar çalan müzikli bir saat mekanizması vardır. Tabi ki bunu duyabilmek için vaktimiz yok.

Saat kulesi çeşitli sebeplerle harap olunca 1830 yılında yeniden yapılmıştır. Efsaneye göre; kesme taştan inşa edilen saat kulesinin duvarlarını güçlendirmek için Osmanlı makamları civar köylerden yaklaşık 60.000 yumurta toplamış ve malzemeye karıştırmış. Kule, sonradan üstüne dikilen haç ile yıllarca tartışma konusu olmuştur.

Melek Kanatlı Erkek Heykeli

Saat kulesinin önünde dikkatimizi çeken heykel Bitola’nın yeniden doğuşunu, dirilişini simgeliyormuş. Hırvat ve Arnavutların savaşında ölen askerlerin anısına yapılmış bu heykel.

II. Philip’in Heykeli

Philip II, eski Makedon kentinin kurucusuydu. Philip II’nin atın üzerinde olduğu anıtı 8.5 m yüksekliğindedir. Heykeltıraş Angel Korunovski’nin eseridir. Anıtın hemen yakınında, akşamları senkronize müzik ve ışık efektleri Vergina Güneş çeşmesi var.

Vergina Güneş Çeşmesi

Çeşme, Vergina Güneşi ile kalkan gibi görünecek şekilde yapılmış, çeşmenin etrafında eşit kalkan ve mızraklar var. Her taraf güçlü hoparlörlerle çevrilidir ve akşamları belirli bir saatte çeşmenin icrasının bir parçası olan müzikal bir atmosfer verir. Çeşmenin kalkanı yükselir ve dönerken, çeşmenin etrafında ve çeşmenin içinde bulunan çok sayıda spot ışığın ürettiği ilginç çeşitli aydınlatma efektleriyle ilişkili programlama efektleriyle suyu çok yükseğe fışkırtır.

Peki ama Vergina Güneşi nedir? diye merak ederseniz hemen kısaca değinelim. Vergina Güneşi aynı zamanda Vergina Yıldızı veya Argead Yıldızı olarak bilinen M.Ö 6 ve 2. yüzyıllar arasında Antik Helen ve Makedon sanatında kullanılan güneş sembolüdür. Sembol şekil olarak on altı ışın demetinden oluşan sekizgen bir yapıya sahiptir. Sekiz ana ışın ve bunların arasında yine sekiz adet ara ışından meydana gelmektedir. En yaygın kullanımı 16 ışınlı olmasına rağmen bazı kazılarda on iki, sekiz ve altı (nadiren) ışına sahip semboller bulunmuştur.

Vergina Güneşi’nin anlamı günümüzde hala tartışmalıdır kimi arkeologlar sembolün Makedon Kralı II. Philippos’in kraliyet sembolü sayarken, diğer bir grup Vergina Güneşini Argeiad hanedanlığının arması olarak görmektedir. Günümüzde Vergina Güneşi Bayrağı 1993 yılından sonra Yunanistan’ın Makedonya Bölgesi’nin bayrağı ve resmi amblemi olarak kullanılmaya başlandı. Kuzey Makedonya bayrağında sembol olarak kullanılırken 1995 yılında Makedonya bayrağından, 12 Ağustos 2019 tarihinde ülkedeki tüm kamuya açık alanlardan, kurumlardan ve anıtlardan tamamen kaldırıldı.

İshak Çelebi Camii

İshak Çelebi Camii (Kadı İshak Çelebi Camii veya İshakkiye), Dragor Nehri’nin kuzey kıyısında yer alan Bitola’daki en büyük ve ana camidir.

İshak Camii, muhteşem büyüklüğü ve 50 m yüksekliğindeki minaresiyle şehrin birçok yerinden görülür. Halk arasında İshakkiye olarak bilinen Cami 1506 yılında inşa edilmiş ve adını kurucusu İsa Fakıh’ın oğlu Hâkim İshak Çelebi İbn İsa’dan almıştır.

Çeşme

Çeşme dedik ama bu özel bir çeşme. Çünkü Ata’mızın çok sevdiği şarkının ilham kaynağı işte bu çeşme. Şarkıyı merak edenler için…….