Afyonkarahisar Frig Yolu’nun 1. rotası olarak kabul edilir ve Seydiler Kasabasından başlar. Ayazini Metropolisi’ne kadar uzanır. Ayazini, İhsaniye ilçesine bağlı bir köydür. Ayazini Metropolisi Afyonkarahisar rotasında 3000 yıllık gizemli Frig Yolunun ve bu köyün en ilgi çeken yeridir. Afyonkarahisar-merkezden 30 km uzaklıkta olan Ayazini’ye Gazlıgöl üzerinden gidiyoruz. Ayazini Metropolisi tabelasından sağa dönüyoruz,  5 km daha yolumuz var.

Frig Yolu’nun Afyonkarahisar rotasında yer alan ve “Frig Vadisi’nin kalbi”  olarak nitelendirilen Ayazini her yıl yerli ve yabancı binlerce turist tarafından ziyaret ediliyor.

Eğer özel araçla gelmeyecekseniz Ayazini minibüsleri ile gelebilirsiniz. Ayazini’ye geldiğinizde yürüyerek gezmek mümkün ama Avdalaz kalesine kadar gidecekseniz Ayazini Metropolisi’nin hemen girişinde bulunan firmadan ATV kiralamanız size çok büyük kolaylık ve rahatlık sağlayacaktır.

Ayazini Roma ve Bizans dönemleri dahil Frigler döneminden beri farklı medeniyet ve kültürlere ev sahipliği yapması ile 3000 yıllık gizemi taşıyor.  Ayazini Metropolisi’nde 3000 adımda 3000 yıllık tarihi görebilirsiniz.

Gezimize Friglerin tarihi hakkında kısa bilgiler edinerek başlayalım. Frigler MÖ 3000-2000 yıllarından başlayarak günümüze kadar hüküm süren uygarlıklar içerisinde özgün bir yere sahiptir. Anadolu’ya batıdan gelen Frigler efsanevi kralları Midas döneminde güçlü bir devlet konumuna gelmişlerdir. Frigler Afyonkarahisar-Eskişehir-Kütahya illerinin birleştiği bölgede özgün bir kültür oluşturan, büyük boy kaya blokları üzerine işlenmiş Ana Tanrıça Kibele kültüne ait aslan kabartmalarıyla dünyanın en ilginç ve en değerli eserlerinin yaratılmasını sağlamışlardır. Özellikle Afyonkarahisar’ın kuzeyinde bulunan Göynüş Vadisi ve Döğer Bölgesi’nde bulunan Aslantaş, Yılantaş, Matlaş gibi dünyada eşi bulunmayan Frig Kaya Anıtları bunların başlıcalarıdır. Frigler MÖ 6. yy sonlarından itibaren siyasi üstünlüğü yitirmiş olmalarına rağmen Afyonkarahisar ve çevresinde Frig kültürü, dini, mitolojisi yüzlerce yıl daha devam etmiş, bölgede bin yıl Frig dili konuşulmuştur.

Bizans Kaya Mekanları: Ayazini Metropolisi yolunda ilerliyoruz. Hemen solumuzda Ayazini girişinde Bizans Dönemi’ne ait kaya mekanları var. Kayalar oyularak yerleşim yerlerine dönüştürülmüş. Kimi evler tek odalı, kimileri yan yana ve üst üste birbirine bitişik veya ayrı biçimde oyulmuşlar. Bazılarına basamaklarla çıkılmakta, bazılarına ise içten tünel biçimi geçişlerle ulaşılmaktadır.

Meryem Ana Kilisesi (Ayazini Kilisesi) Ayazini’de yolun solunda yer alan kilise halk arasında Ayazini Kilisesi veya Gavur Hamamı olarak bilinir. Kilisesinin en önemli özelliği ve diğer yapılardan ayıran farkı kilisenin doğusundaki üçlü apsis yapısının dışarıdan da algılanmasıdır.

Kilise MS 7. yy da yapılmış olup Eski Roma döneminde oymacılığın çok gelişmiş olduğunu göstermektedir.

Meryem Ana Kilisesi’nin içi gerçekten muhteşem.

Meryem Ana Kilise’sinin kuzeybatısında bulunan Nazlı Kilise dikdörtgen planlıdır.

Aslanlı Mezar Nazlı Kilise’nin ilerisinde ki anıtsal nitelikteki mezar zirveye çok yakın yapılmıştır. Antik dönemde genellikle aile mezarı olarak tasarlanmıştır. Kabartma sütunların arasına mezar odasına geçişi sağlayan kapı yapılmıştır. Frig aslanlarını andıran iki aslan ve kapı üstünde üçgen alınlık vardır.

Ayazini Metroplisi’nde gezerken birçok kilise ve anıt mezarlar ile karşılaşıyoruz. İşte bir başka kilise Metropolis Kilisesindeyiz. Ayazini’de küçük bir kaya kütlesi üzerine oyulmuştur.

Ayazini Metropolisi’ne günümüzde çok önemli kabul edilen Metropolis Katlı Yerleşimi‘ndeyiz. Ayazini’nde gördüğümüz Metropolis Katlı Yerleşimi üç katlıdır.

Günümüz apartmanlarını andıran yapı antik dönemin çok katlı yerleşim yeridir.  Zemin katta duvarlara oyulmuş geçitler vardır. Geçitler odadan odaya geçmeyi sağlamaktadır.

Zemin kattayım
Birinci kata geçtim

Metropolis Kilisesi ve Metropolis Çok Katlı Yerleşim Yerinden sonra yol ayrımına geliyoruz.

Kibele Kutsal Alanı ve Tarihi Mezarlık, devamında diğer kiliseler ve Avdalaz Kalesi var. O zaman önce Kibele Kutsal Alanı‘na gidelim. Karşıda gördüğümüz yer ise Açık Apsis Alanı.

Kibele Kutsal Alanı Kibele ilkbaharda tabiata bolluk ve bereket getirdiğine inanılan doğa tanrıçası olarak bilinmektedir. Mitolojik birçok efsanede adı geçen Kibele sadece Frigya’nın değil Yunan Mitolojisinin ve birçok toplumun inancında yer alır. Kibele ile ilgili anıtlara gezdiğimiz yerlerden Kütahya Aizanoi Antik Kentinde ve hatta İspanya-Madrid’de en işlek meydan Kibele Meydanı, en ünlü yapı Kibele Sarayı ve 18.yy’dan kalma Kibele Çeşmesi vardır. Kısacası Kibele geçmişten günümüze varlığını korumaktadır.

Kibele Kutsal alanından biraz daha ileriye gittiğimiz de Yanık Kilise hemen solumuzda.

Kibele Kutsal alanı ile ilgili videomuz You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın.

Ayazini Metropolisi’nde gezerken karşınıza oldukça fazla kilise ve anıt mezar çıkacak. Hatta eskiden nekropolis denilen yerde yeni mezarlarda göreceksiniz

İşte şimdiki durağımız eski adı ile nekropolis günümüzde deyimiyle mezarlık yanında yer alan iki kiliseye gidiyoruz. Yazılı Kilise ve Genç İsa Kilisesi

Yazılı Kilise’nin kuzey duvarında yuvarlak kemerli bir niş, iki kapı açıklığı ve Yunan İşgali sırasında Yunan askerlerinin yazdığı yazı bulunmakta. Yapının önemli bir özelliği de camiye çevrilen tek kaya oyma kilise olmasıdır.

Genç İsa Kilisesi Yazılı Kilise’nin biraz yukarısında bulunuyor. Kilisenin özelliği içerisinde freskler bulunmasıdır. Her ne kadar biraz tahrip olmuşlarsa da fresklerin azizleri temsil ettiği düşünülmektedir.

Kilisenin özelliği kemerli alınlığın merkezinde ki kabartmada Genç İsa tasviri ile iki yanında birer melek tasvir edilmesidir.

Her iki kiliseyi gördükten sonra mezarlık içerisinden karşıya doğru yürüyerek Tanrıçalı Mezar’a ulaşıyoruz.

Tanrıçalı mezar: Mezar odası iki katlı olarak yapılmış olup diğer anıtsal girişli mezarlarda olduğu gibi antik dönemdeki önemli bir aileye ait olduğu düşünülmektedir.

Ön cephesi tapınak mimarisine uygun oyulmuş olup üçgen alınlık vardır. Alınlık içinde cepheden işlenmiş bir tanrıça ile tanrıçanın her iki yanında hamle yapar şekilde yerleştirilmiş aslan betimlemeleri bulunmaktadır.

Soylu Mezarı Ayazinin yer seviyesinden yaklaşık 2m yukarıda yer almaktadır. Anıtsal nitelikteki bu mezar dönemin çok önemli üst düzey ailesine ait olduğu sanılmaktadır.  

Alınlığın üst yarısının ortasında, yüzeyi aşınmış bir Medusa kabartması vardır. Kabartma kemerin her iki tarafında yüzleri birbirine dönük oturur durumda iki aslan yer almaktadır. Giriş kapısının sağında Latin haçı biçiminde uçları çapalı şekilde haç yer almaktadır. Kemerin her iki yanında birbirine bakar pozisyonda iki frig aslanı kabartması yer almaktadır.

Mezar odasının içerisinde bulunan mezar sahiplerinin çok özel statüye sahip kimseler olduğunu anlaşılmaktadır. Çünkü dış cephede aslan kabartmaları bulunmaktadır.

Ayazini Metropolisi’nde Avdalaz Kalesine köyün içinden geçerek gidiyoruz. Bazı yönlendirme tabelalarını yerde görmek üzücü……..

Avdalaz Kalesi Ayazini denildiği zaman ilk akla gelen ve en çok ziyaret edilen yer. Kalenin tüf kayaya oyularak çok katlı, çok odalı ve sarnıçlı yerleşim yeri olarak kullanıldığı biliniyor. Çok katlı yapısı ile adeta tarihin ilk apartmanlarından biri olarak kabul edilen yapının Frigler döneminde kale olarak kullanıldığı belirtiliyor.

Yaklaşık 30 m yüksekliğindeki yapıya merdiven ile içeriden çıkılıyor. Merdivenin sağında içerisine merdivenlerle inilebilen büyük bir sarnıç bulunmaktadır.  

Halk arasında 10 katlı apartman olarak biliyor.  Her kat çok sayıda odadan oluşuyor.  Odalar zincir şeklinde yer almaktadır.

Avdalaz Kalesi ile ilgili videomuz You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın.

Peri bacaları Afyonkarahisar rotasında Seydiler başta olmak üzere pek çok yerde peri bacaları bulunur. Ayazini de de şapkalı şapkasız peri bacaları muhteşem görünmekte.

Ayazini’de dikkat çeken bir başka yer ise Merdivenli Mekan. Bizans döneminde kayaya oyularak yapılmış iki katlı mekan çok dik ve dar bir tünel içine oyulmuş merdiveni ile dikkat çekicidir.

Ayazini’den ayrılmadan bir sokak aralığında evler arasında fark ettiğimiz Leylek Kayasını görüyoruz. Tepesinde leyleklerin yaptığı yuvası ve arkasında kurulmuş ev görüntüsü ile dimdik ayakta.

Ayazini Metropolisi’nde kış

Ayazini Metroplisi’nde kış nasıl diye merak ettiniz mi? Biz merak ettik ve gittik. Kışı da bir başka güzel.

Ayazini Metroplisi’nden kış manzaraları……………

Frig Vadisi-Frig Yolu ile ilgili diğer videolarımızı You Tube Kanalımızdan izleyebilirsiniz. Kanalımıza abone olmayı unutmayınız.

Ayazini Metropolisi’ni rahatça gezebilmeniz için size bir broşür bırakıyoruz.

Ayazini Metropolisi’nden ayrılırken sonradan yapılmış, ziyaretçilere bazı hikayeleri hatırlatan yapılar görüyoruz. Yarın Göynüş Vadisi, Döger Kasabasına gidiyoruz.

Ayazini’de yeme-içme ve konaklama ile sorularınızın cevaplarını ve Frig Yolu hakkında merak ettiklerinizi Frig Yolu Gezi Rehberimizde bulabilirsiniz.