Dünyanın en eski ve en kutsal şehirlerinden birisi olan Kudüs her zaman görmeyi istediğimiz yerlerin başında geldi. Kudüs için söylenecek o kadar çok şey var ki ama hemen başından söyleyelim biz ne kadar anlatsak da görmeden olmaz. Buraya gelip o mistik havayı solumadan yani burayı yaşamadan olmaz.

Burayı iki kelimede özetleyen Selahaddin Eyyubi’nin sözlerini hatırlayalım. Selahaddin Eyyubi Kudüs kuşatmasını tamamlayıp şehri aldığında, şehrin teslimi için gelen şövalye Balian der ki; “Kudüs senin için ne demek?” Selahaddin Eyyubi’nin verdiği ilk yanıt “Hiçbir şey” olur. Sonra durur, şöyle bir etrafına bakar ve birkaç saniye sonra Kudüs’ü özetleyen sözü söyler: “Her şey.” (Kingdom Of Heaven (Cennetin Krallığı) filmini izlemenizi tavsiye ederiz. (Haçlı ordularının elinde olan Kudüs’ün Müslümanlara karşı direnişini konu alan film. Daha fazla anlatıp herhangi bir spoiler vermeyeceğiz)

Kudüs için yakıştırılacak o kadar çok şey var ki; Peygamberler şehri, gözyaşlarının şehri, umutların şehri, üç büyük dinin buluştuğu ve hiçbirinin sadece benim diyemediği kutsal şehir, kültürlerin şehri, uğruna belki de en fazla kan dökülen şehir, birçok medeniyete ev sahipliği yapan şehir, ezan ve çan seslerinin duyulabildiği 1981 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınan şehir ve daha aklımıza gelmeyenler……..

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Kudüs Eski Şehir ve Yeni Şehir olmak üzere ikiye bölünmüş durumda. Eski Şehrin de kendi içinde bölümleri var; Müslüman, Hıristiyan, Yahudi ve Ermeni mahalleleri olmak üzere dörde ayrılıyor. Bu ayrım öyle sandığınız gibi keskin sınırlarla ayrılmış değil. Müslüman mahallesinde sinagog, Yahudi mahallesinde kilise görebilirsiniz.

Yürürken bir mahalleden diğerine geçtiğinizi hemen anlayamazsınız. Ya haritadan bakacaksınız ya da bölgeye dikkat edeceksiniz. Etrafınızdaki insanların büyük çoğunluğu kippa denilen takkelerden takıyorsa Yahudi Mahallesindesiniz. Duvarlarda sözde Ermeni soykırımını anlatan afişler görürseniz Ermeni Mahallesindesiniz. Hıristiyan Mahallesi’nde ise bolca kilise göreceksiniz, neredeyse adım başı. Müslüman Mahallesi ise hem çok kalabalık hem de yiyecek-içecek, tatlı, kıyafet satılan pazarlar çok fazla.  

Eski Şehir üç büyük din için oldukça kutsal. Yahudiler için Tapınak Tepesi ve Ağlama Duvarı, Hıristiyanlar için Via Dolorosa (İsa’nın Çile Yolu), Kutsal Kabir Kilisesi, Meryem Kilisesi, Müslümanlar için Mescid-i Aksa, Kubbe-i Sahra bulunmaktadır.

Kudüs’e geldiğinizde yaydığı pozitif enerjisiyle sanki başka bir dünyaya adım atıyorsunuz. Hani baştan söyledik ya buraya gelip o mistik havayı solumadan yani burayı yaşamadan ne demek istediğimizi anlamak oldukça zor. Zaman içinde geriye doğru gitmek işte burada fazlası ile yaşanmakta.  

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Kudüs’te Osmanlı İmparatorluğu zamanında Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1538 yılında yaptırılan Jaffa Kapısı (Yafa Kapısı)‘na geldik. Jaffa ya da söyleniş şekli ile Yafa Kapısı Kudüs’ün Eski Şehri’nin yedi ana açık kapısından birisidir ve Eski Şehir’in dört mahallesine en uygun giriştir. Solda Hıristiyan Mahallesi, Sağda Davut Kulesi’ni geçtikten sonra Ermeni Mahallesi, Düz giderseniz Müslüman Mahallesi ve Ermeni Mahallesi’ni geçerek Yahudi Mahallesi’ne kolayca ulaşabilirsiniz.

Böyle surların içerisinde düzenli ayrılmış mahallerin ortasında, ayrılmış bir bölüm daha var. Burası Kudüs denince öncelikle aklımıza gelen Mescid-i Aksa Avlusu ve tam ortasında altın kaplı kubbesi ile ışıl ışıl parlayan Kubbet-üs Sahra.

Mahalleleri gezmeye başlamadan Jaffa (Yafa) kapısından biraz bahsedelim.

Yafa Kapısı bitişiğinde, yolun içinden geçtiği duvarda geniş bir gedik vardır. Bu gedik, kapı kulesi ile kale/Davut Kulesi arasında yer almaktadır.

https://www.youtube.com/shorts/QPQ1v-XS3To?feature=share

Duvardaki gedik, 1898 yılında Osmanlı yetkilileri tarafından, Alman İmparatoru II. Wilhelm’in şehre zaferle girmesine olanak sağlamak amacıyla yapılmıştır. Gedik ve ona giden rampa artık arabaların Eski Şehir’e batıdan erişmesine izin veriyor.

Kapının hemen içinde, soldaki demir parmaklığın arkasında iki mezar bulunmakta. Bunların Osmanlı döneminin iki ileri gelenine ait olduğu söyleniyor. Ancak bir efsaneye göre bu mezarlar Süleyman’ın Eski Şehir surlarını inşa etmek için görevlendirdiği iki mimara ait. Yine efsaneye göre Süleyman, mimarların Zion Dağı’nı ve Kral Davut’un mezarını çitin dışında bıraktıklarını görünce onların idam edilmesini emretmiş. Ancak etkileyici başarılarını göz ardı etmeyerek onları Yafa Kapısı’nın yanındaki surların içine gömdürmüş.

Eski Şehire girdiğimizde 4 ayrı bölüm var. Bu bölümler birbirlerinden keskin sınırlar ile ayrılmış değil. Jaffa kapısından geçince hemen sağda bu dört bölümün en küçüğü olan Ermeni Mahallesi bulunmakta. Mahallede Kudüs Ermeni Patriği’ni, Ermeni Müzesini ve Aziz James Katedrali’ni görebilirsiniz.

Mahalleler arasında yürümek istemezseniz turist trenine binerek tur atabilirsiniz.

İleriye doğru giderek Yahudi mahallesine geçiyoruz. Yahudi Mahallesi Tapınak dağına kadar uzanır. Buraya daha önce Ağlama Duvarını görmek için gelmiştik ama gezememiştik.

Yahudi mahallesini gezerken Ağlama Duvarına yakın Golden Menora yani 7 kollu şamdan ilgi çekici.

Eski Şehir’in Yahudi Mahallesi’ndeki Hurva Sinagogu’nun önünde Arnavut kaldırımlı küçük bir meydanda yer alan Altın menora, ve birinci ve ikinci tapınaklar zamanında kullanılan altın menoranın bir kopyasıdır. Yüksekliği 2 m’yi aşan Altın Menora 43 kg altınla kaplanmış küçük bir taş kaide üzerine yerleştirilmiş ve kurşun geçirmez camla korunmakta.

İbranice İncil’e göre menora saf altından yapılmış ve lambaları yakmak için sadece taze zeytinyağı kullanılırmış. Menora Yahudilikte bir sembol olarak kullanılır. Menora neden 7 kolludur? İbranice İncil Tanrının menoranın tasarımını Musa’ya açıkladığını belirtir. Menoranın yapılışını şu şekilde anlatır: Saf altından bir şamdan yap. Tabanını ve gövdesini çekiçle çıkar ve bunlarla çiçeğe benzeyen çanakları, tomurcukları ve çiçekleri tek parça haline getir. Kandilliğin yanlarından üçü bir yanda, üçü diğer yanda olmak üzere altı kol uzanacak. Badem çiçeği şeklinde, tomurcuklu ve çiçekli üç fincan bir dalda, üçü bir sonraki dalda olacak ve kandillikten çıkan altı dalın tümü için aynı olacak. Kandilliğin üzerinde badem çiçeği şeklinde, tomurcuklu ve çiçekli dört fincan olacak. Kandillikten çıkan ilk çift dalın altında bir tomurcuk, ikinci çiftin altında ikinci bir tomurcuk ve üçüncü çiftin altında üçüncü bir tomurcuk olacak; toplam altı dal. Tomurcuklar ve dallar saf altından dövülmüş şamdanla birlikte tek parça olacak. Sonra onun yedi kandilini yap ve önündeki yeri aydınlatacak şekilde onları üzerine koy. Fitil kesicileri ve tepsileri saf altından olacak. Şamdan ve tüm bu aksesuarlar için saf altın kullanılacak. Bunları dağda sana gösterilen örneğe göre yapmaya dikkat et.

Burada mola verdiğinizde meydanın çevresindeki birçok kafe, restoran ve snack barlarda rahatlayabilir ve dinlenebilirsiniz. Hediyelik eşyalar alabilirsiniz  

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.

Müslüman Mahallesi Eski Şehir’in kuzeydoğu köşesinde yer alır. Aslında Ağlama Duvarı Yahudi ve Müslüman mahalleleri arasındaki sınırlardan biridir. Müslüman Mahallesi dört mahallenin en büyüğü ve daha fazla kalabalık var. 

Burada çeşitli ürünler, yiyecekler, baharatlar, hediyelik eşyalar ve kıyafetler satan birçok küçük dükkan yer almaktadır. Sokak lezzetlerini burada tatmak çok keyifli.

Hıristiyan Mahallesi Eski Şehrin kuzeybatı köşesinde yer almaktadır. Hıristiyanlar için 40’a yakın kutsal yer var ama en önemlisi Kutsal kabir Kilisesi.

Kudüs denilince çoğunluğumuz Mescid-i Aksa, Ağlama Duvarı, surların önünde nöbet tutan İsrail askerlerini hatırlıyor. Yeni Şehir belki de hiçbirimizin aklına gelmiyor, belki çoğumuz Kudüs’ün böyle ikiye ayrıldığını bile bilmiyor. Kudüs’ün Yeni Şehir kısmında modern caddeler, iş merkezleri, oteller, kafeler, restoranlar, eğlence mekanları, mağazalar yer alıyor. Yani tarihsel olarak bir şey bulamazsınız.  

Eski Şehir sizi zamanın derinliklerine alıp götürüyor. Geçtiğiniz her sokak, gördüğünüz her köşe tarihten sayfalar açıyor ve sizi geçmişe doğru, binlerce asır öncesine doğru zaman yolculuğuna çıkarıyor.

Maalesef zamanınız her yeri hakkıyla görmeye yetmiyor.

En azından bizim öyle oldu. Kudüs’ten ayrılırken keşke biraz daha kalsaydık görecek daha çok yerler vardı dedik. Kudüs’ün Eski Şehrinin her köşesinin anlatacak o kadar çok hikayesi var ki………

Kudüs’te gezdiğimiz yerleri sizinle 6 dosyada paylaştık.

Videolar You Tube Kanalımızda. Kanalımıza abone olmayı unutmayın. Bizi Instagram hesabımızdan takip edebilirsiniz.